In Vaals staat aan de Schuttebergsweg – Linderweg een oorlogsmonument dat bestaat uit een houtenkruis met corpus en rugschild onder een afdak. Het oorlogsmonument heeft een altaar dat tijdens de processie diende als rustaltaar. Onder het altaar is een afbeelding van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand geplaatst. Op de zijvleugels zijn gedenkplaten bevestigd die de namen dragen van overleden mensen.
Sinds mensenheugenis (ver voor 1900) stond er op deze plek al een groot houten wegkruis met een houten corpus en schild. Het kruis was omgeven door 3 oude wilde kastanjebomen. Met de processie uit de St. Paulusparochie en de processie van de Esch werd er door de Jonckheid van de Wolfhaag en Raren het houten kruisbeeld versierd tot rustaltaar. Het monument werd nadien opgericht ter nagedachtenis aan de in de oorlog gesneuvelde buurtgenoten. Het herinnert ons aan de familie Kremer, dhr. Leo Flekken en dhr. Mathias v.d. Schuren.
Het bouwmateriaal (vuursteen) werd verzameld uit de omliggende velden aan de rand van de omliggende bossen. Op 11 juni 1950 werd het kruismonument door eerw. pater O. Groszenbleich ingezegend met daarna een plechtig lof en feestpredicatie van eerw. heer J. Kremer, kapelaan. In processie ging men van de kerk aan de Esch naar het monument.
Later kwamen er roerige jaren, de samenleving veranderde en vandalisme bleef niet uit.
In het begin van de jaren “90 werd diverse malen de glasplaat voor het glas in lood raam stuk geslagen. In april 1992 werd er kogelvrij glas voor geplaatst. Toch werd daarna dit glas voor de nis van Maria van Eeuwigdurende Bijstand los gekapt en meegenomen uit het monument. Het kunstwerk is tot op heden niet teruggevonden. En toch werd het monument door vele vrijwilligers uit de buurt met toewijding onderhouden. Men was er trots op, dat zo’n kleine gemeenschap als de Wolfhaag en Raren, haar oorlogsslachtoffers op zo’n manier herdacht. Een plek waar velen een kaarsje laten branden of een bloemstuk neerleggen voor hun eigen intenties.
Eind 2007 geven de mensen aan het beheer van het monument over te dragen aan de jonge garde; het Comité Kruismonument “De Linde”. Op zaterdag 14 juni 2008 werd onder grote belangstelling het kruismonument her-ingezegend door pastoor G. Broekhoven van de St. Paulus parochie te Vaals. Het CCK’74 luisterde de plechtigheid op met hun liederen.
Het comité bestaat sinds 2021 nog uit twee mensen. Ons Comité Kruisen Gemeente Vaals heeft van dit comité veel gegevens over het monument ontvangen.
Na vele jaren was het wegkruis en oorlogsmonument nu toe aan een grondige onderhoudsbeurt. Overleg tussen het Comité Kruisen Gemeente Vaals en het Comité Kruismonument “De Linde” leidde snel tot de aanpak van een grote onderhoudsbeurt. Het oorlogsmonument werd dan ook opgenomen in het Onderhoudsplan 2024. De werkgroep Groot Onderhoud heeft met restaurateur, metselaar, tegelzetter, groenonderhoud en tuinder deze klus ter hand genomen.
De bloembakken zijn schoongemaakt, diverse bakstenen zijn vernieuwd en slechte voegen zijn verwijderd en opnieuw gevoegd. Nieuwe granieten platen, gesponsord door fa. Leo Kleinen uit Vaals, zijn op maat gesneden en zijn aangebracht op de bloembakken en aan de voet van het houten kruis. Het mos op het vuurstenen metselwerk is verwijderd.
Het houten kruis en het corpus zijn schoongemaakt, geverfd en daarna geglazuurd en/of gepatineerd. Ook de tekstborden zijn gereinigd en de letters zijn met goudbrons geverfd.
Helaas was het nisbeeld van Maria Altijd Durende Bijstand niet meer te restaureren en is een nieuw nisbeeld vervaardigd. De omgeving is opgeschoond en de takken en groen zijn terug geknipt. Met dank aan alle mensen voor het professionele werk, hun tijd en inzet om dit oorlogsmonument met wegkruis op te knappen zodat het weer vele jaren kan stralen.
Wil je helpen om het culturele erfgoed in de openbare ruimte er goed bij te laten staan en te behouden voor de toekomst? Neem dan contact op met Lambert Jaegers van Comité Kruisen Gemeente Vaals via 06-53990756 of l.jaegers@home.nl.
